Postanowiłem przyjrzeć się bliżej aktualnym trendom, zagrożeniom i wyzwaniom związanym z branżą hazardową w Polsce. W artykule prezentuję wydatki graczy, popularne formy gier oraz ich wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. Opieram się przy tym na oficjalnych raportach Totalizatora Sportowego i Krajowej Administracji Skarbowej.
Rynek legalnego hazardu w Polsce
Pomimo dużych ograniczeń prawnych, istnieje dostęp do legalnych gier i zakładów bukmacherskich.
Rodzaje legalnych gier hazardowych w Polsce
- Gry liczbowe i loterie pieniężne (np. Lotto) – w 2023 roku Totalizator Sportowy osiągnął sprzedaż na poziomie 8,8 miliarda złotych, co oznacza wzrost o 12% względem 2022 roku. Największą popularnością nadal cieszy się Lotto, a udział gier online, w tym cyfrowych zdrapek, stale rośnie. Co istotne, aż 79% graczy deklaruje, że gra wyłącznie dla rozrywki.
- Zakłady wzajemne, czyli zakłady bukmacherskie – według danych z 2022 roku, rynek zakładów online miał wartość około 9,3 miliarda złotych. W Polsce działało wtedy legalnie 21 operatorów, z dominacją STS, Fortuny i Superbetu. Średni roczny obrót na gracza wynosił 1200 zł, przy czym 1,8% użytkowników odpowiadało za aż 40% obrotów.
- Gry w kasynach naziemnych – na koniec 2023 roku w Polsce działało 19 licencjonowanych kasyn stacjonarnych, zlokalizowanych głównie w dużych miastach i regionach turystycznych. Przychody w tym segmencie szacuje się na ok. 1,2 miliarda złotych rocznie.
- Gry na automatach w salonach gier Totalizatora Sportowego – w 2023 roku działało ponad 960 salonów z ponad 11 000 urządzeń, co stanowi dynamiczny wzrost tego segmentu. Choć dokładne przychody nie są publikowane, rosnąca liczba lokalizacji świadczy o coraz większym zainteresowaniu graczy.
Wpływy do budżetu państwa – miliardy złotych z legalnego hazardu
Tylko w 2022 roku Totalizator Sportowy zasilił Skarb Państwa kwotą ponad 3,8 miliarda złotych – głównie w postaci podatku od gier, ale także w formie wsparcia dla Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej i Funduszu Promocji Kultury.
Całościowo wpływy z legalnego hazardu wyniosły ponad 9 miliardów złotych rocznie, co stanowi istotny zastrzyk gotówki do finansów publicznych.
Kim są gracze hazardowi w Polsce?
Z danych udostępnionych przez Krajową Administrację Skarbową i Totalizator Sportowy wynika, że gracz hazardowy w Polsce to zazwyczaj mężczyzna w wieku 25–44 lata, choć udział kobiet także systematycznie rośnie.
Ponad połowa uczestników gier hazardowych to osoby między 25. a 44. rokiem życia. To grupa, która najczęściej korzysta z kasyn online oraz aplikacji bukmacherskich, grając na telefonach i komputerach.
Podział graczy według płci
Kobiety rzadziej grają regularnie, ale chętniej sięgają po gry liczbowe i zdrapki. Ich udział szczególnie wzrasta w starszych grupach wiekowych (45+).
Preferencje graczy – co wybieramy i dlaczego?
Z raportu Start.io wynika, że preferencje graczy są silnie skorelowane z wiekiem i płcią. Oto najpopularniejsze formy hazardu wśród różnych grup:
- 18–24 lata:
- zakłady bukmacherskie online
- kasyna mobilne
- e-sportowe zakłady
- 25–34 lata:
- zakłady bukmacherskie (sport na żywo)
- kasyna online (sloty, ruletka)
- zdrapki cyfrowe
- 35–44 lata:
- Lotto i inne gry liczbowe
- kasyna naziemne (jeśli dostępne w regionie)
- zakłady przedmeczowe
- 45+:
- zdrapki i loterie pieniężne
- gra w punktach stacjonarnych Totalizatora Sportowego
Częstotliwość uczestnictwa
Dane z raportu KAS pokazują, że regularne uczestnictwo w grach hazardowych dotyczy około 14% dorosłych Polaków.
Co ciekawe – aż 87% ankietowanych graczy deklaruje, że ich miesięczne wydatki na hazard nie przekraczają 100 zł. To może wskazywać na dominację niewielkich, kontrolowanych zakładów, co z jednej strony jest pozytywną informacją, ale z drugiej – nie oddaje pełnego obrazu, bo tzw. gracze problemowi wydają znacznie więcej i są statystycznie niewidoczni w takich deklaracjach.
Typ gracza | Częstotliwość gry | Dominujące formy hazardu |
Okazjonalny | 1–2 razy w miesiącu | Lotto, zdrapki, bukmacherka |
Regularny | raz w tygodniu lub częściej | Kasyno online, zakłady sportowe |
Intensywny | kilka razy w tygodniu | Sloty, ruletka, e-sport |
Szara strefa hazardu online – ukryty problem polskiego rynku
Jeśli miałbym wskazać jeden z największych problemów, z jakimi zmaga się dziś polski rynek hazardowy, to bez wahania powiedziałbym: szara strefa kasyn online.
Czym jest szara strefa hazardowa?
Szara strefa w kontekście hazardu to działalność prowadzona bez licencji Ministerstwa Finansów. Obejmuje ona zagraniczne kasyna online dostępne bez zezwolenia Ministra Finansów, operatorów, którzy obchodzą blokady domen i systemy płatności, oraz serwisy, które nie podlegają polskiemu nadzorowi ani obowiązkom podatkowym.
Udział szarej strefy w rynku hazardowym
Z danych Krajowej Administracji Skarbowej oraz raportów międzynarodowych wynika, że szara strefa stanowi około 50–60% całkowitego rynku hazardowego online w Polsce. To jeden z najwyższych wyników w Unii Europejskiej.
Jak podaje raport z portalu inwestycje.pl, z Polski może rocznie wypływać nawet 40 miliardów złotych do operatorów zewnętrznych. Dla porównania – cały legalny rynek hazardu online w Polsce generuje rocznie nieco ponad 9 miliardów złotych.
Skutki ekonomiczne – realne straty dla państwa
Najpoważniejszą konsekwencją szarej strefy są ogromne straty dla budżetu państwa, ponieważ brak opodatkowania przekłada się na brak wpływów do budżetu ogólnego z tytułu podatku od gier, a także do Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej i Funduszu Promocji Kultury. Szacuje się, że rocznie państwo traci nawet 10 miliardów złotych, które mogłyby zostać przeznaczone na takie cele jak sport, edukacja czy profilaktyka uzależnień.
Konsekwencje dla społeczeństwa
W szarej strefie hazardu praktycznie nie istnieją mechanizmy ochronne. W rezultacie mamy do czynienia ze wzrostem liczby osób uzależnionych, brakiem pomocy dla graczy problemowych oraz manipulacją wynikami i nieuczciwym blokowaniem wypłat.
Jak Polska walczy z nielegalnym hazardem?
W Polsce obowiązują surowe przepisy regulujące czerwony rynek hazardu. Kluczowym dokumentem jest Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, która w ostatnich latach została kilkukrotnie znowelizowana, głównie w celu ograniczenia nielegalnych działań online.
Najważniejsze narzędzia prawne to:
- Rejestr domen zakazanych – prowadzony przez Ministra Finansów, obejmuje strony nielegalnych operatorów. Od 2017 roku wpisano tam ponad 32 tysiące adresów.
- Blokowanie płatności – operatorzy płatności mają obowiązek blokowania przelewów do firm wpisanych do rejestru.
- Obowiązek licencji – każda firma oferująca gry hazardowe w Polsce musi posiadać ważną licencję wydaną przez MF.
- Kary finansowe i odpowiedzialność karna – gra u nielegalnego operatora może skutkować grzywną do 120 stawek dziennych, a organizowanie hazardu bez zezwolenia to przestępstwo skarbowe.
Inicjatywy państwowe i społeczne
Oprócz środków prawnych administracja publiczna stawia też na działania edukacyjne. Przykładowe inicjatywy:
- Program Odpowiedzialna Gra – prowadzony przez Totalizator Sportowy, oferuje narzędzia do samokontroli, testy ryzyka uzależnienia i możliwość samowykluczenia.
- Kampanie społeczne Krajowej Administracji Skarbowej – mające na celu uświadamianie graczy, czym różni się legalne kasyno od nielegalnego.
- Materiały edukacyjne dla młodzieży – rosnąca liczba programów profilaktycznych skierowanych do szkół i nauczycieli.
Współpraca międzynarodowa
Temat nielegalnego hazardu online jest traktowany priorytetowo na poziomie Unii Europejskiej. Polska aktywnie uczestniczy w grupach roboczych oraz inicjatywach na rzecz wymiany danych między państwami członkowskimi.
Współpraca ta obejmuje przede wszystkim: wymianę informacji o operatorach (listy podejrzanych firm i domen), koordynację działań egzekucyjnych (np. jednoczesne blokowanie domen i płatności) oraz współpracę z dużymi firmami technologicznymi (Google, Apple, dostawcy DNS) w celu utrudnienia promocji nielegalnych gier w wyszukiwarkach i sklepach z aplikacjami.
Unijna strategia przewiduje również rozwój tzw. “miękkiego prawa”, czyli zaleceń dotyczących odpowiedzialnej reklamy hazardu i lepszej ochrony konsumentów na poziomie transgranicznym.
Co dalej z hazardem w Polsce?
Po przeanalizowaniu dostępnych danych oraz oficjalnych raportów mogę z całą pewnością stwierdzić, że rynek hazardowy w Polsce przechodzi intensywną transformację – zarówno w obszarze legalnych gier, jak i w sferze niekontrolowanej aktywności w internecie. Poniżej zebrałem najważniejsze wnioski, które – moim zdaniem – najlepiej oddają aktualny stan branży:
- Legalny rynek hazardowy dynamicznie rośnie, a jego największymi segmentami są gry liczbowe (Lotto), zakłady bukmacherskie online i salony z automatami Totalizatora Sportowego.
- Wpływy do budżetu państwa z legalnych źródeł przekroczyły 9 miliardów złotych rocznie – co czyni hazard jednym z istotniejszych źródeł dochodu publicznego.
- Szara strefa nadal dominuje w kasynach online, stanowiąc nawet 60% całkowitego rynku hazardu w sieci i generując wypływ miliardów złotych za granicę.
- Główną grupą graczy są osoby w wieku 25–44 lata, a najpopularniejsze formy gier różnią się w zależności od wieku i płci.
- Działania prewencyjne i edukacyjne zyskują na znaczeniu, ale ich skala wciąż jest zbyt mała w stosunku do potrzeb.
Moje rekomendacje – co warto zmienić?
Na podstawie analizy rynku uważam, że kluczowe jest zwiększenie zasięgu kampanii edukacyjnych, uproszczenie procedur licencyjnych, rozwój współpracy międzynarodowej i narzędzi analitycznych do wykrywania nielegalnych działań oraz wprowadzenie skuteczniejszych mechanizmów wsparcia dla osób uzależnionych – także poza państwowymi platformami.
Lista źródeł, których użyłem do tego artykułu:
- Raport Totalizatora Sportowego 2021 (PDF)
- Raport KCPU 2024
- Totalizator Sportowy – rekordowa sprzedaż
- Podsumowanie raportu H2 Premium TS (PDF)
- Totalizator Sportowy – wpływy do budżetu
- Start.io – Audience Insight: Gamblers in Poland
- MF – Udział szarej strefy w GGR (PDF)
- Inwestycje.pl – 40 mld zł rocznie wypływa do nielegalnych operatorów
- MF – Informacje ogólne o działaniach wobec szarej strefy